Danitsja
“I fell down in that hole again. I am a lump of jelly, I am a dead fish.” Gisteren was ik nog vrolijk. Zo klonk ik in elk geval, toen ik voor ADHDvrouw op de radio kwam. Maar vrolijk ben ik eigenlijk niet. En dus zit dat ene liedje van Ane Brun weer in mijn hoofd.
Vluchten
Lui, noemde ik het gisteren nog. Toen ik de hele ochtend in bed bleef liggen en pas om drie uur ’s middags eindelijk achter mijn laptop zat, want gewerkt moest er worden. Wat een opluchting toen ik meteen weer een goed excuus kreeg om weg te vluchten: ADHDvrouw had iemand nodig voor een radio-interview. Om vier uur ’s middags, dus amper zat ik achter de laptop of ik mocht alweer weg. Een paar uur lang was ik even vrolijk, blij en hyper, daarna wachtte de plicht weer. Een plicht die ik de hele avond wegmoffelde door onder te duiken in mijn favoriete uitstelgedrag: facebook, twitter, killersudoku’s.
En nu zit ik hier weer en wil ik weer weg. Ik wil wegvluchten van deze laptop. Ik wil wegvluchten van het alziend oog van mijn geweten. Van de plicht. Van alles wat moet. Van alles wat me op de hielen zit. Maar hoe meer ik vlucht, hoe erger het wordt.
En dus prijs ik mezelf maar dat ik er in elk geval zit. Dat ik woorden typ en niet weer onderduik.
Toverstokje
Wat een gekke paradox dat ik gisteren op de radio nog vertelde hoe belangrijk het is om de diagnose te krijgen. Om dat pilletje te kunnen slikken, maar ook om te begrijpen waarom je bent zoals je bent. Om te weten: ik ben niet stom, ik ben gewoon anders.
De dingen doen die op je lijstje staan, je huis opruimen, niks laten liggen in de trein, niet door anderen heen praten, geen gekke want te originele dingen zeggen, de hele dag werken en ’s avonds ontspannen: al die dingen die voor mij voelen als zwemmen tegen de stroom in, zijn voor de mensen om mij heen een eitje. Als je dat weet, kun je jezelf blij in de spiegel kijken. Kun je ineens trots zijn op je associatieve hoofd. Jezelf daadwerkelijk origineel vinden in plaats van gek. Van je springerigheid houden, de eb en vloed van je energieniveau accepteren.
Dat is de theorie. Nu de praktijk.
Want zo simpel is het niet. Ja, het helpt, die diagnose. En dat pilletje, daar ben ik nog elke dag blij mee. Maar het is niet alsof alles dan als met een zwaai van een toverstokje weer goed is. Gevolgschade heet dat, met een mooi woord.
Delete
Want soms val ik zomaar weer in dat gat en komen al die herinneringen weer naar boven. Hoe ik iets geks zei en iedereen om me moest lachen. Hoe ik in die overvolle middelbareschoolaula stond en probeerde met mijn beslissende gedachtestem boven het krioel van al dat brugpiepersgeschreeuw uit te komen en te beslissen bij welk groepje ik kon gaan zitten, en hoe ik er toen van de buitenkant uitzag: sloom, raar. Hoe ik een jaar lang probeerde te herstellen van een burnout, maar bijna elke dag huilend op kantoor zat.
Zoveel herinneringen zijn weer eens opgerakeld en ik typ en ik typ en ik typ ook dingen die te beschamend zijn om echt te publiceren, en die ik maar snel weer delete. Ik blijf maar typen tot het niet meer gaat, want wat een stom kutblog is dit nou weer. Wat zit ik hier nou weer om aandacht te vragen en medelijden op te wekken.
Ik stop. Ik huil.
Ik ga naar beneden.
En ik pak de telefoon. En ik praat. En ik vertel. Alles waar ik me zorgen over maak, alles wat me dwarszit komt er uit.
En dan is alles weer goed.
De stem in mijn hoofd die alles afkraakt wat ik doe, denk of zeg, is weer getemd. Terug in haar kooi, met de sleutel op het slot.
Alsof iemand even met een toverstokje heeft gezwaaid.
Rugzak
Wat denken we toch vaak dat we het alleen moeten kunnen. Dat we de baas kunnen – moeten – zijn in ons eigen hoofd. Dat we niet afhankelijk mogen zijn: niet van een pilletje, niet van de mensen om ons heen, niet van een ‘label’ om onszelf te mogen begrijpen. Dat we in plaats daarvan zelfredzaam moeten zijn en overal boven moeten staan.
En natuurlijk is dat goed: om voor jezelf te kunnen zorgen, het heft in eigen handen te kunnen nemen. Maar wat heb je er nou aan om koppig door te blijven lopen met een last die je niet meer kunt dragen? Waarom zou je die zware rugzak blijven tillen als je staat te trillen op je benen? Door training kweek je spieren. Door overbelasting verniel je ze hooguit.
Ik gaf de rugzak even uit handen. Ik worstelde en kwam boven. “I fell down in that hole again. But I know that it’s just a temporary dive.”