ADD of ADHD? | Danitsja Koster

ADD, ADHD, hyperactief syndroom, minimal brain damage, minimal brain dysfunction, nervositas, onhandelbare jongens (zie ADHD, een ‘modeverschijnsel’ dat maar niet uit de mode raakt) en de alom bekende “vroeger noemden we dat gewoon drukke kinderen”. ADHD is niet nieuw, maar heeft wel al verschillende namen gehad waardoor het soms lastig uitleggen is dat het al zo lang een bekend verschijnsel is. Laat staan dat je kan uitleggen wat het is!

Drie subtypen ADHD, waaronder ADD

Op dit moment wordt er binnen de wetenschap uitgegaan van drie subtypen ADHD waar het bekende ADD ook onder valt. Daardoor wordt ADD veelal niet meer apart genoemd, maar simpelweg meegenomen in de parapluterm ADHD.

DSM-IV-TR kent drie subtypes van ADHD:

het overwegend onoplettendheid type: er is vooral sprake van ernstig en aanhoudend aandachtstekort
het overwegend hyperactief-impulsief type: er is vooral sprake van ernstige en aanhoudende impulsiviteit en hyperactiviteit
het gecombineerde type: beide soorten problemen komen samen voor; dit is het meest voorkomende type

Informatie via GGZ.

Wat is ADHD (en ADD)?

ADHD (en ADD) kan zich bij iedereen anders manifesteren, toch is er een aantal kenmerken die bij bijna elke ADHD’er voorkomt. Problemen met concentratie, filteren van informatie, ‘drukte in je hoofd’, motivatie en stemmingswisselingen komen bij ontzettend veel mensen met ADHD (en ADD) voor.

Bekende kenmerken zijn:

Stemmingswisselingen
Chaotisch, vergeetachtig en dromerig (staren, afwezig)
Kan ergens volledig in opgaan (hyperfocus)
Gevoelig, emotioneel en creatief
Fantasierijk en een groot voorstellingsvermogen
Assertief maar onzeker
Heeft humor en is intelligent, denkt snel

Hoe manifesteert ADHD zich bij vrouwen?

Jarenlang is onderzoek naar ADHD vooral of zelfs volledig gericht geweest op jongens en (later) mannen. Gelukkig wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar ADHD bij vrouwen (voor artikelen, kijk onderaan deze pagina). Dit geeft langzaamaan steeds meer inzicht in hoe ADHD zich manifesteert bij vrouwen.

Veel vrouwen worden niet, verkeerd en/of laat gediagnosticeerd met ADHD terwijl ze het wel hebben. Dit kan leiden tot burn-out, depressies, slecht zelfbeeld, weinig zelfvertrouwen enzovoorts. Veel vrouwen krijgen onterechte diagnoses als borderline, depressie (zonder aanwijsbare oorzaak of onterecht), chronische vermoeidheid of bipolaire stoornis en zijn jaren verder voordat ze de juiste hulp vinden.

Vrouwen met ADHD hebben vaak last van:

– dromerig, in zichzelf gekeerd

– afgeleid zijn, moeite met concentreren

– veel praten, van de hak op de tak

– moeite met time management

– gevoel anders te zijn dan anderen

– veel stress ervaren

Naast dat ADHD bij vrouwen zich anders laat zien dan bij mannen, is het hormonale aspect van belang. Oestrogeen speelt een rol in de ernst van de symptomen, het eerste deel van de cyclus zorgt meer oestrogeen voor minder last van ADHD-klachten. Dat is voor de behandeling van ADHD uiteraard belangrijk, net als andere momenten in een vrouwenleven waarin hormonen een rol spelen (zwangerschsp, overgang/menopauze).

Uitleggen ADHD

Een van de struikelblokken voor mensen met ADHD of ADD is dat het moeilijk is om aan anderen uit te leggen wat je ‘hebt’. Veel symptomen en klachten komen namelijk bij mensen zonder ADHD ook voor, maar slechts af en toe.

Op het moment dat de symptomen structureel van aard zijn, regelmatig voorkomen en een belemmering vormen voor het leven van de persoon met (vermoedelijk) ADHD kan er pas worden gekeken naar een aandoening. Af en toe je sleutels kwijt raken of een afspraak vergeten is wat anders dan structureel het gevoel hebben achter de feiten aan te lopen.

Diagnose ADHD

Alleen een erkende psychiater kan na gedegen onderzoek een diagnose als ADHD stellen. Wanneer je het gevoel hebt niet bij de juiste psychiater te zitten of de verkeerde (of geen) diagnose te krijgen, vraag dan vooral een second opinion aan!

In veel gevallen loont het, zeker voor vrouwen, om wat onderzoek te doen naar psychiaters gespecialiseerd in ADHD zodat je zeker weet dat je de juiste hulp zal krijgen. Het komt nog te vaak voor dat vrouwen zonder of met de verkeerde diagnose buiten staan omdat ADHD-gerelateerde symptomen niet worden herkend. Wanneer je onderzoek naar ADHD (of ADD) wil laten doen heb je een doorverwijzing van de huisarts naar de psychiater nodig.

Meer weten over ADHD?

Ik geef trainingen voor HR-medewerkers, managers, werkgevers en werknemers over ADHD op de werkvloer. Meer informatie, bekijk deze pagina en neem contact met mij op.

Lees meer over trainingen ADHD (en werk)

Hulpmiddelen en medicatie bij ADHD

De diagnose ADHD wordt door een psychiater gesteld, deze zal je in de regel doorsturen naar een psycholoog voor cognitieve therapie en voorstellen om met medicatie te starten. Er zijn verschillende opties in hulpmiddelen, medicatie en therapie.

Om je op weg te helpen hebben we hierbij een lijstje met opties, aanvullingen zijn zeker welkom! Mail ons met je suggesties. Voor enkele bekende opties die wetenschappelijk zijn onderzocht hebben we onderaan deze pagina links naar de onderzoeken geplaatst. Zo kan je een weloverwogen keuze maken in welke hulpmiddelen bij jou kunnen passen.

Medicatie

Methylfenidaat – Ritalin
Methylfenidaat – Concerta
Methylfenidaat – Medikinet
Methylfenidaat – Equasym XL
Dexamfetamine – Amfexa
Atomoxetine – Strattera
Bupropion – Wellbutrin
LTO3, LTO+ – RéLècs, Relecs (supplement, L-Theanine)
Cheqio (supplement, Ginseng en Ginkgo Biloba)

Therapie

Cognitieve gedragstherapie
Psychotherapie
Coaching
Neurofeedback
Hypnotherapie
Sporttherapie
Creatieve therapie
Cogmed geheugentraining

Verder lezen over ADHD

Diagnose ADHD
Online ADHD-test doen
Bekende symptomen en klachten bij ADHD
Therapie ADHD
Medicatie ADHD
ADHD dieet
Alternatieve behandeling ADHD

Vergoeding ADHD-medicatie en zorgverzekeringen

Het vinden van de juiste ADHD-medicatie en de zorgverzekering die daarvoor de beste vergoeding biedt kan een flinke uitdaging zijn. Gelukkig zijn er verschillende goede overzichten en informatiepagina’s te vinden om je op weg te helpen.

Informatie over vergoeding van ADHD-medicatie is te vinden bij Steunpunt ADHD. Dit is onderdeel van Balans.
De site van belangenvereniging Balans biedt goede informatie over medicatie en zorgverzekeringen. Leden kunnen via Balans een collectieve zorgverzekering afsluiten.
Op de site van Independer staat een overzicht van zorgverzeraars en geboden vergoedingen bij ADHD.

Mist er informatie of is het niet meer up to date? Laat het ons vooral weten!

Wetenschappelijk onderzoek ADHD bij vrouwen

Gelukkig wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar ADHD bij mannen en vrouwen, hoe de symptomen zich verschillend kunnen uiten en hoe hormonen de behandeling beïnvloeden. Sekse, gender, etniciteit en comorbiditeit (voorkomen andere aandoeningen) bij ADHD wordt steeds uitvoeriger onderzocht.

Ben je benieuwd naar bevindingen uit de wetenschap? Onderstaande artikelen zijn een goede start in je zoektocht naar wetenschappelijke informatie. Let wel, veel wetenschappelijke onderzoeken en artikelen worden gepubliceerd in het Engels en niet alle artikelen zijn openbaar gepubliceerd. Wetenschappelijke artikelen zoeken, onder andere in het Nederlands, kan ook via Google Scholar.

Meer weten over ADHD?

Ik geef trainingen voor HR-medewerkers, managers, werkgevers en werknemers over ADHD op de werkvloer. Meer informatie, bekijk deze pagina en neem contact met mij op.

Lees meer over trainingen ADHD (en werk)